W jednym z naszych poprzednich artykułów, omówiliśmy schematy organizacyjne. Teraz spójrzmy na typy struktur organizacyjnych, które mogą być stosowane w różnych scenariuszach. Nie musisz się też martwić o ich tworzenie. Nasze oprogramowanie do tworzenia schematów organizacyjnych obsługuje wszystkie typy wymienione poniżej.
Typy struktur organizacyjnych
1) Struktura hierarchiczna
Struktura hierarchiczna jest najbardziej popularnym typem schematu organizacyjnego. Istnieje kilka modeli, które wywodzą się z tej struktury organizacyjnej. W hierarchicznej strukturze organizacji pracownicy są pogrupowani, a każdy pracownik ma jednego wyraźnego przełożonego. Grupowanie odbywa się na podstawie kilku czynników, stąd wiele modeli z tego wynikających. Poniżej przedstawiamy kilka z tych czynników:
- Funkcja – pracownicy są grupowani według pełnionej funkcji. Poniższy obrazek przedstawia funkcjonalny schemat organizacyjny z grupami finansowymi, technicznymi, HR i administracyjnymi;
- Geografia – pracownicy są grupowani na podstawie regionu, z którego pochodzą. Na przykład w USA pracownicy mogą być pogrupowani według stanu. Jeśli jest to firma o zasięgu globalnym, grupowanie może być dokonywane według krajów;
- Produkt – Jeśli firma produkuje wiele produktów lub oferuje różne usługi, może zostać pogrupowana według produktu lub usługi.
Są to jedne z najczęstszych czynników, ale jest ich znacznie więcej. Schematy organizacyjne dla większości z tych typów możesz znaleźć w naszej grupie diagramów.
Jest to dominujący sposób organizacji wśród dużych organizacji. Na przykład korporacje, rządy i zorganizowane religie są hierarchicznymi organizacjami z różnymi poziomami zarządzania, władzy lub autorytetu.
2) Struktura macierzowa
W macierzowej strukturze organizacyjnej relacje są ułożone w siatkę lub macierz, a nie w tradycyjną hierarchię. Jest to rodzaj zarządzania organizacją, w którym ludzie o podobnych umiejętnościach są łączeni w celu wykonywania zadań, w wyniku czego jest więcej niż jeden menedżer, do którego można składać raporty (czasami określane jako raporty w linii ciągłej i w linii przerywanej, w odniesieniu do tradycyjnych schematów organizacyjnych przedsiębiorstw). Na przykład, wszyscy inżynierowie mogą znajdować się w jednym dziale i podlegać kierownikowi działu inżynieryjnego. Jednak ci sami inżynierowie mogą być przypisani do różnych projektów i mogą podlegać również kierownikom tych projektów. Dlatego niektórzy inżynierowie mogą być zmuszeni do współpracy z wieloma menedżerami w ramach swojej roli zawodowej.
3) Struktura płaska
Jest to typ schematu organizacyjnego najczęściej stosowany przez małe firmy i start-upy w ich wczesnej fazie rozwoju. Zastosowanie tego modelu w większych firmach z wieloma projektami i pracownikami jest prawie niemożliwe. Najważniejszą rzeczą w tej strukturze jest wyeliminowanie wielu szczebli zarządzania. Pozwala to pracownikom na szybkie i samodzielne podejmowanie decyzji. W ten sposób dobrze wyszkolona siła robocza może być bardziej produktywna poprzez bezpośrednie zaangażowanie w proces podejmowania decyzji. Działa to dobrze w przypadku małych firm, ponieważ praca i wysiłek w małej firmie są stosunkowo przejrzyste. Nie oznacza to jednak, że pracownicy nie mają przełożonych i osób, do których mogą się zgłaszać. Oznacza to, że władza decyzyjna jest współdzielona, a pracownicy są rozliczani ze swoich decyzji.
Tak więc podsumowując, przy podejmowaniu decyzji o wyborze odpowiedniego schematu organizacyjnego, ważne jest, aby zrozumieć aktualną strukturę organizacyjną firmy.
4) Struktura sieciowa
Sieciowa struktura organizacyjna pomaga w wizualizacji zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych relacji pomiędzy menedżerami a kierownictwem najwyższego szczebla. Są one nie tylko mniej hierarchiczne, ale również bardziej zdecentralizowane i elastyczne niż inne struktury. Idea struktury sieciowej oparta jest na sieciach społecznych. Jej struktura opiera się na otwartej komunikacji i wiarygodnych partnerach, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Struktura sieciowa jest postrzegana jako bardziej elastyczna od innych struktur, ponieważ ma mniej ograniczeń, więcej kontroli i decyzyjność na najniższym szczeblu. Jedną z wad stosowanie sieciowej struktury organizacyjnej jest jej złożoność. Poniższy przykład sieciowego schematu organizacyjnego pokazuje szybką komunikację pomiędzy podmiotami.
5) Struktura dywizjonalna
W ramach dywizjonalnych typów schematów organizacyjnych posiada swój własny dział, który odpowiada albo produktom, albo obszarom geograficznym. Każdy dział posiada niezbędne zasoby i funkcje potrzebne do obsługi danej linii produktów i geografii. Inną formą struktury schematu organizacyjnego jest struktura wielodziałowa. Znana również jako struktura typu M. Jest to legalna struktura, w której jedna firma macierzysta posiada kilka firm zależnych, z których każda używa marki i nazwy firmy macierzystej. Główną zaletą struktury dywizjonalnej jest niezależny przepływ operacyjny, dzięki któremu upadek jednej firmy nie zagraża istnieniu pozostałych. Nie jest też idealny. Oddzielenie wyspecjalizowanych funkcji może powodować słabą efektywność operacyjną. Kolejną wadą jest wzrost podatków. 
Schemat dywizjonalnej struktury organizacyjnej narysowany za pomocą Creately Tworzenie schematu organizacyjnego z obrazkami za pomocą Creately
6) Struktura liniowa
Liniowa struktura organizacyjna jest jednym z najprostszych typów struktur organizacyjnych. Jej zależność płynie z góry na dół. W przeciwieństwie do innych struktur, w organizacjach tych nie są świadczone usługi specjalistyczne i wspierające. Łańcuch dowodzenia i każdy kierownik działu ma kontrolę nad swoim działem. Samodzielna struktura wydziału może być postrzegana jako jego główna cecha. Ze względu na jednolitą strukturę, oficerowie liniowi mogą podejmować niezależne decyzje. Jako główną zaletę liniowej struktury organizacyjnej można wskazać efektywną komunikację, która przynosi organizacji stabilność.
7) Struktura organizacyjna oparta na zespole
Struktury organizacyjne oparte na zespołach składają się z zespołów, które pracując nad swoimi indywidualnymi zadaniami, dążą do osiągnięcia wspólnego celu. Są one mniej hierarchiczne i mają elastyczne struktury, które wzmacniają rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i pracę zespołową. Struktury organizacji zespołowej zmieniły sposób funkcjonowania wielu branż. Globalizacja umożliwiła ludziom ze wszystkich branż na całym świecie wspólne wytwarzanie dóbr i usług. W szczególności firmy produkcyjne muszą współpracować z dostawcami na całym świecie, utrzymując koszty na minimalnym poziomie przy jednoczesnym wytwarzaniu produktów wysokiej jakości.
Inne typy schematów organizacyjnych
Przedstawione powyżej przykłady są najczęściej używanymi typami schematów organizacyjnych lub typami struktury organizacji, jak niektórzy je nazywają. Lecz istnieje wiele innych modeli, które mają różne zalety i wady w zależności od sytuacji i organizacji. Możesz łatwo eksperymentować z różnymi modelami za pomocą naszego oprogramowania do tworzenia schematów. W kolejnym artykule mamy nadzieję omówić zalety i wady stosowania schematów organizacyjnych, więc bądź na bieżąco. Mamy nadzieję, że ten artykuł i poruszony temat struktur organizacyjnych spodobał Ci się. Masz pytania? Zadaj je komentarzach lub skontaktuj się z nami poprzez nasze kanały social media.
